Trong những năm gần đây, người ta lại đề cập đến vấn đề về bệnh béo phì bởi hiện tượng “Nghịch lý Châu Á” đã xuất hiện, khi người Châu Á duy trì vóc dáng nhỏ nhắn nhưng lại phải đối mặt với tình trạng gia tăng số lượng người béo phì, kháng insulin và tiểu đường. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân và hậu quả của hiện tượng đáng chú ý này.

Nguồn gốc của cụm từ “nghịch lý Châu Á”

“Nghịch lý Châu Á” xuất phát từ việc người Châu Á duy trì vóc dáng gầy gò mặc dù tiêu thụ lượng lớn gạo hàng ngày. Trong khi các nước phương Tây, với việc tiêu thụ tinh bột và carbohydrate đồ sộ, đối mặt với tình trạng thừa cân béo phì tiểu đường. Hiện tượng này tạo ra sự đối lập giữa hai khu vực và gọi là “Nghịch lý” 

Thật vậy, người Châu Á từ lâu đã có truyền thống tiêu thụ lượng lớn gạo, và thế hệ sau thế hệ, họ vẫn duy trì vóc dáng mảnh mai nhờ vào chế độ ăn uống này. Nhưng trong những năm gần đây, với sự phát triển và tiện lợi của thực phẩm chế biến, thói quen ăn uống đã thay đổi. Người Châu Á tiêu thụ nhiều loại thực phẩm phong phú, đồng thời tiếp xúc với các sản phẩm đóng gói, bánh mỳ trắng, và thức ăn nhanh ngày càng phổ biến. Điều này dẫn đến việc cung cấp lượng lớn tinh bột và đường cho cơ thể, góp phần vào tình trạng kháng insulinbéo phì.

Do đó, “Nghịch lý Châu Á” đề cập đến tình trạng mâu thuẫn giữa việc duy trì vóc dáng gầy gò nhờ tiêu thụ lượng lớn gạo, nhưng lại đối mặt với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như béo phì và tiểu đường, tương tự như các nước phương Tây. Hiện tượng này đòi hỏi chúng ta phải chú ý và điều chỉnh cách tiêu thụ thực phẩm và lối sống để tránh những hậu quả không mong muốn cho sức khỏe.

Theo như những thống kê từ các bài báo mà Chubby đọc được, tình hình béo phì và tiểu đường tại hai quốc gia lớn nhất Châu Á – Ấn Độ và Trung Quốc, trong vòng 40 năm, tỷ lệ béo phì của Ấn Độ đã tăng gấp đôi từ 1,5% lên 8%, trong khi Trung Quốc cũng đối mặt với con số tăng lên 18% từ 3,5% trước đây. Điều này cho thấy người Châu Á cũng không thể thoát khỏi cơn ác mộng béo phì và tiểu đường, chẳng khác gì các nước phương Tây.

Số liệu thống kê tỷ lệ đái tháo đường từ hội nội tiết và đái tháo đường VN
Số liệu thống kê tỷ lệ đái tháo đường từ hội nội tiết và đái tháo đường VN

Giải thích cho hiện tượng trên

Một phần giải thích cho hiện tượng “Nghịch lý Châu Á” có thể nằm ở sự khác biệt giữa gạo nâu và gạo trắng. Gạo nâu giữ nguyên lớp vỏ, chứa đầy đủ chất dinh dưỡng, trong khi gạo trắng đã mất đi hầu hết các chất quý giá chỉ còn lại tinh bột. Như vậy, gạo trắng thực sự chỉ giống như đường mía trắng

Khắc phục hiện tượng “Nghịch lý Châu Á” 

Có một giải pháp đã được đề xuất – “làm giàu dinh dưỡng cho gạo”. Để đối phó với bệnh thiếu vitamin như beriberi, người ta đã thêm các vitamin vào gạo trắng từ cuối thế kỷ 19. Tuy nhiên, điều này chỉ giúp cung cấp một phần nhỏ của chất dinh dưỡng đã mất, trong khi lượng tinh bột vẫn là nguyên nhân chính gây ra kháng insulinbệnh béo phì.

Làm giàu dinh dưỡng cho gạo
Làm giàu dinh dưỡng cho gạo

Nguyên nhân gây bệnh béo phì, gạo không phải là duy nhất

Nhưng không chỉ gạo là nguyên nhân gây ra hiện tượng “Nghịch lý Châu Á”. Sự gia tăng mạnh mẽ của thực phẩm chế biến và đóng gói cũng góp phần vào vấn đề này. Thực phẩm chế biến, bánh mì trắng, gạo trắng và các cửa hàng thức ăn nhanh ngày càng phổ biến và lan rộng khắp thế giới. Khi tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến và đóng gói, lượng lớn tinh bột và đường sẽ được cung cấp cho cơ thể, góp phần vào tình trạng kháng insulin và béo phì.

Kháng insulin là một trong những nguyên nhân chính gây ra béo phì và tiểu đường. Khi cơ thể trở nên kháng insulin, quá trình chuyển đổi glucose thành năng lượng bị trở ngại, dẫn đến tích tụ chất béo. Đồng thời, mức insulin trong máu tăng cao, tạo cảm giác thèm ăn, khiến chúng ta ăn nhiều hơn và góp phần vào các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn.

Theo như thống kê mà Chubby có được, tình hình tiểu đường loại 2 trên thế giới đang trở nên ngày càng nghiêm trọng. Số người mắc tiểu đường loại 2 đã tăng lên 425 triệu người và dự kiến sẽ tăng lên 629 triệu vào năm 2045. Không chỉ ở Châu Á, tiểu đường loại 2 đang lan rộng trên toàn cầu, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh tật và tử vong.

Nhìn lại những năm qua, người Châu Á chúng ta đã chứng kiến rất nhiều sự thay đổi nhanh chóng trong thói quen ăn uống và lối sống, dẫn đến sự gia tăng đáng kể của các vấn đề sức khỏe như béo phì và tiểu đường. Việc ăn nhiều thực phẩm chế biến, tiêu thụ lượng lớn tinh bột và đường, cùng với sự giàu có và bỏ qua lối sống tích cực là nguyên nhân chính của hiện tượng “Nghịch lý Châu Á”.

Thực hiện biện pháp giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn
Thực hiện biện pháp giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn

Để giảm thiểu rủi ro các vấn đề sức khỏe này, chúng ta cần thực hiện các biện pháp như giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến, tăng cường vận động và thực hiện chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh. Việc lựa chọn gạo nâu thay vì gạo trắng và kiên nhẫn tìm hiểu về cách duy trì sự cân bằng insulin trong cơ thể cũng đóng vai trò quan trọng.

Dựa vào kiến thức và những hiểu biết từ những nghiên cứu về sức khỏe, chúng ta có thể xây dựng lối sống lành mạnh, giúp giải quyết vấn đề bệnh béo phì và tiểu đường không chỉ ở Châu Á mà còn trên toàn cầu. “Nghịch lý Châu Á” không phải là định mệnh, chúng ta có thể thay đổi và xây dựng một tương lai khỏe mạnh cho mình.