Vì sao cần bảo vệ não khỏi lão hóa? Khi tuổi tác tăng cao, suy giảm trí nhớ thường trở thành nỗi lo sợ đối với nhiều người. Tuy nhiên, nỗi lo ấy làm mất đi niềm tin vào khả năng tự bảo vệ sức khỏe tinh thần cho nhiều nhiều. Bài viết này của Dr.Chubby sẽ cung cấp những thông tin và phương pháp hữu ích giúp bạn đối phó và bảo vệ não bộ khỏi quá trình lão hóa.
Bảo vệ não bộ khỏi lão hoá: nguyên nhân và cách khắc phục
Mục lục
Sự khác biệt giữa alzheimer và lão hóa não
Trước khi thực hiện việc bảo vệ não khỏi lão hóa, Alzheimer và lão hóa não dù có những biểu hiện giống nhau về suy giảm nhận thức, nhưng là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt, cụ thể:
Chứng Alzheimer là gì?
Alzheimer, thường gây ra khoảng 60-70% các trường hợp mất trí nhớ, là một bệnh thoái hóa thần kinh phức tạp. Bệnh này bắt đầu một cách âm thầm và dần trở nên trầm trọng hơn. Người bệnh ban đầu thường gặp khó khăn trong việc nhớ các sự kiện gần đây. Khi bệnh phát triển, người bệnh có thể gặp rắc rối với ngôn ngữ, mất khả năng định hướng, thay đổi tâm trạng, mất động lực, không chăm sóc bản thân và có những vấn đề về hành vi. Dần dần, bệnh sẽ ảnh hưởng đến các chức năng cơ thể và cuối cùng dẫn đến cái chết. Sau khi được chẩn đoán, tuổi thọ trung bình của người bệnh thường từ 3 đến 9 năm.
Nguyên nhân cụ thể của Alzheimer vẫn chưa được làm sáng tỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, yếu tố di truyền như alen apolipoprotein E và các yếu tố môi trường như chấn thương đầu, trầm cảm, và huyết áp cao đều liên quan đến sự phát triển của bệnh. Bệnh tiến triển do sự tích tụ của protein bất thường, tạo ra mảng amyloid và các rối sợi thần kinh, làm suy giảm các kết nối thần kinh trong não. [1]
Lão hóa não là gì?
Lão hóa não là một phần không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa tự nhiên. Khi tuổi tác tăng lên, não bộ có xu hướng co lại và trải qua nhiều thay đổi từ cấp độ phân tử đến hình thái. Tỷ lệ đột quỵ, tổn thương chất trắng và các vấn đề về trí nhớ cũng tăng theo độ tuổi. Điều này gây ra sự suy giảm dần dần trong khả năng nhận thức, dẫn truyền thần kinh và hoạt động hormone. [2]
Yếu tố nguy cơ cố định và có thể thay đổi
Bên cạnh việc bảo vệ não khỏi lão hóa, tuổi tác là yếu tố nguy cơ cố định hàng đầu. Khi chúng ta già đi, nguy cơ suy giảm trí nhớ tự nhiên tăng lên. Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng. Ví dụ, sự hiện diện của gen APOE-e4 có thể tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ. Cuối cùng, giới tính cũng là một yếu tố, với phụ nữ thường có nguy cơ cao hơn nam giới, mặc dù nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được làm rõ.
Sự suy giảm thính giác, đặc biệt ở tuổi trung niên, có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ. Sức khỏe tim mạch cũng là một yếu tố quan trọng, với các vấn đề về tim mạch có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của não. Thói quen sinh hoạt và ăn uống không đủ chất cũng có thể làm tăng nguy cơ.
Cách bảo vệ não bộ và giảm nguy cơ mất trí nhớ
Dưới đây là 7 cách giúp bạn bảo vệ não khỏi lão hóa, giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ như sau:
- Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn: Việc tập thể dục không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn rất có lợi cho não bộ, bạn nên tập thể dục ít nhất 5 ngày mỗi tuần với các hoạt động như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội, hay yoga không chỉ tăng cường tuần hoàn máu mà còn kích thích hoạt động của não, giúp cải thiện trí nhớ và khả năng tập trung.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Để bảo vệ não khỏi lão hóa, bổ sung omega-3 từ thực phẩm như cá hồi, hạt lanh, và dầu olive có lợi ích to lớn cho não bộ. Ngoài ra, việc ăn nhiều rau củ, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế thực phẩm chứa đường và chất béo không lành mạnh cũng góp phần bảo vệ não bộ.
- Duy trì hoạt động xã hội và tinh thần thoải mái: Việc giao tiếp và tương tác xã hội giúp kích thích các khu vực não liên quan đến ngôn ngữ và nhận thức xã hội. Tham gia vào các câu lạc bộ, tổ chức xã hội, hoặc chỉ đơn giản là dành thời gian với bạn bè và người thân cũng giúp tăng cường sức khỏe tinh thần và trí nhớ.
- Kiểm tra thính lực định kỳ: Bên cạnh việc bảo vệ não khỏi lão hóa, thính giác đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý thông tin và giao tiếp. Việc kiểm tra thính lực định kỳ ít nhất 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm các vấn đề về thính giác, từ đó có biện pháp điều chỉnh kịp thời, tránh ảnh hưởng xấu đến não bộ.
- Điều trị các vấn đề về tim mạch: Sức khỏe tim mạch ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của não bộ. Việc kiểm soát huyết áp, duy trì mức cholesterol hợp lý, và quản lý tiểu đường không chỉ giúp tim khỏe mạnh mà còn giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng giúp não tái tạo và phục hồi sau một ngày dài hoạt động. Đảm bảo ngủ đủ 7-9 giờ mỗi đêm không chỉ giúp cải thiện tâm trạng mà còn là yếu tố quan trọng trong việc duy trì chức năng nhận thức.
- Không ngừng học hỏi: Việc không ngừng học hỏi, đọc sách, tham gia các khóa học mới hay thậm chí học một ngôn ngữ mới giúp não bộ luôn được kích thích, từ đó duy trì khả năng tư duy, bảo vệ não khỏi lão hóa và trí nhớ linh hoạt.
Mất trí nhớ có thể là một thách thức, nhưng bạn hoàn toàn có khả năng tự bảo vệ mình. Bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục và chăm sóc tinh thần, bạn có thể giảm nguy cơ mất trí nhớ và bảo vệ não khỏi lão hóa này. Hãy bắt đầu từ ngày hôm nay để có một cuộc sống tươi trẻ và tinh thần sắc sảo hơn.
