6 DẤU HIỆU NGOÀI DA CẢNH BÁO BỆNH GAN
“Bác sĩ ơi, da em gần đây cứ vàng vàng, mẩn ngứa hoài không hết. Em cứ tưởng do dị ứng thời tiết, ai ngờ đi xét nghiệm mới biết men gan tăng gấp đôi.”
Đây là lời chia sẻ của chị Trúc – một nhân viên văn phòng 38 tuổi, vừa phát hiện mắc viêm gan mạn tính. Và thực tế, rất nhiều người vẫn xem nhẹ các biểu hiện ngoài da mà không biết rằng gan đang kêu cứu.
👉 Gan không đau khi tổn thương. Nhưng nó biết “lên tiếng” qua làn da – cơ quan dễ quan sát nhất.
Nếu bạn từng thấy mình ngứa âm ỉ, vàng da, nổi mẩn bất thường… thì bài viết này dành cho bạn.
Mục lục
- 1 CÂU CHUYỆN: MẨN NGỨA CẢ NĂM KHÔNG HẾT, HÓA RA… GAN YẾU
- 2 VÀNG DA – DẤU HIỆU KINH ĐIỂN NHẤT CỦA SUY GIẢM CHỨC NĂNG GAN
- 3 DA NGỨA DAI DẲNG, KHÔNG RÕ NGUYÊN NHÂN
- 4 NỔI MẠCH MÁU HÌNH NHỆN (SPIDER NAEVI)
- 5 XUẤT HIỆN BẦM TÍM DỄ DÀNG HOẶC CHẤM XUẤT HUYẾT
- 6 DA KHÔ, SẠM, SẦN SÙI VÙNG CÁNH TAY & CHÂN
- 7 LÒNG BÀN TAY ĐỎ (PALMAR ERYTHEMA)
- 8 KHI NÀO CẦN ĐI KHÁM GAN?
- 9 TÓM LẠI
- 10 THAM KHẢO KHOA HỌC
CÂU CHUYỆN: MẨN NGỨA CẢ NĂM KHÔNG HẾT, HÓA RA… GAN YẾU
Chị Trúc đến phòng khám da liễu vì ngứa dai dẳng ở lưng và tay. Da chị không nổi mụn nước, không tróc vảy rõ rệt. Sau nhiều lần đổi thuốc bôi, uống kháng dị ứng mà không bớt, tôi đề nghị xét nghiệm chức năng gan – và phát hiện men gan AST, ALT đều tăng gấp đôi, bilirubin cao nhẹ.
Cuối cùng, chị được chẩn đoán viêm gan do thuốc không rõ nguyên nhân – có thể là do sử dụng thực phẩm chức năng kéo dài và uống thuốc giảm đau tùy tiện.
💡 Đây không phải ca hiếm. Trên thực tế, gan và da có mối liên hệ mật thiết, vì gan chịu trách nhiệm thải độc. Khi gan “quá tải”, da chính là nơi gánh hậu quả khá sớm.
VÀNG DA – DẤU HIỆU KINH ĐIỂN NHẤT CỦA SUY GIẢM CHỨC NĂNG GAN
Gan chuyển hóa bilirubin (sắc tố mật). Nếu gan yếu, bilirubin tăng trong máu, thấm vào da, kết mạc mắt – gây vàng da, vàng mắt.
Đặc điểm nhận biết:
-
Da chuyển màu vàng sậm, thấy rõ nhất ở vùng lòng bàn tay, quanh mắt, mặt trong đùi.
-
Nước tiểu sẫm màu như nước trà.
-
Có thể đi kèm mệt mỏi, ăn uống kém.
📌 Liên quan đến: Viêm gan B, C, tắc mật, xơ gan, ung thư gan.
DA NGỨA DAI DẲNG, KHÔNG RÕ NGUYÊN NHÂN
Ngứa da là biểu hiện sớm trong tắc mật và viêm gan ứ mật nguyên phát. Lượng muối mật ứ đọng trong máu gây kích thích các dây thần kinh dưới da.
Đặc điểm nhận biết:
-
Ngứa toàn thân, nhiều nhất về đêm.
-
Không có tổn thương rõ ràng lúc đầu, nhưng về sau có thể xuất hiện vết gãi, sẩn cục do cào nhiều.
-
Thuốc dị ứng hầu như không có tác dụng.
NỔI MẠCH MÁU HÌNH NHỆN (SPIDER NAEVI)
Đây là dấu hiệu điển hình trong xơ gan.
Do estrogen tăng trong máu (gan không còn chuyển hóa tốt), các mao mạch giãn ra tạo thành “sao” đỏ trên da.
📍 Vị trí thường gặp:
-
Vùng ngực, mặt, cổ, cánh tay.
-
Khi ấn vào, vùng trung tâm mạch máu sẽ trắng ra rồi đỏ lại.
📝 Lưu ý: Cần phân biệt với u máu lành tính. Spider naevi thường xuất hiện kèm lòng bàn tay đỏ và giảm lông tay chân.
XUẤT HIỆN BẦM TÍM DỄ DÀNG HOẶC CHẤM XUẤT HUYẾT
Gan tạo ra nhiều yếu tố đông máu. Khi chức năng gan suy yếu, khả năng đông máu giảm, làm da dễ:
-
Bầm tím dù va chạm nhẹ.
-
Xuất hiện chấm đỏ li ti (xuất huyết dưới da), đặc biệt ở cẳng chân, vùng da mỏng.
🚨 Đây là dấu hiệu muộn, thường gặp trong xơ gan mất bù hoặc rối loạn đông máu nặng.
DA KHÔ, SẠM, SẦN SÙI VÙNG CÁNH TAY & CHÂN
Khi gan suy, chuyển hóa vitamin và lipid giảm khiến da trở nên:
-
Khô ráp, ngứa, dễ nứt nẻ.
-
Sạm màu, xỉn, không đều màu.
-
Có thể kèm rụng tóc, móng giòn.
📌 Cảnh báo gì? Tình trạng này thường gặp trong gan nhiễm mỡ nặng, xơ gan tiến triển hoặc viêm gan do rượu.
LÒNG BÀN TAY ĐỎ (PALMAR ERYTHEMA)
Dấu hiệu này xuất hiện âm thầm, ít được chú ý:
-
Lòng bàn tay đỏ bừng (nhất là mô ngón út, gò mô ngón cái).
-
Không ngứa, không đau.
-
Không liên quan đến nóng sốt.
📌 Thường liên quan đến: xơ gan và tăng estrogen máu.
KHI NÀO CẦN ĐI KHÁM GAN?
Bạn nên xét nghiệm chức năng gan nếu:
✅ Có 2 dấu hiệu ngoài da kể trên kéo dài >1 tuần.
✅ Tiền sử viêm gan B/C, uống rượu, dùng thuốc kéo dài.
✅ Da đổi màu bất thường không rõ nguyên nhân.
🧪 Xét nghiệm máu đơn giản như: AST, ALT, GGT, Bilirubin, thời gian Prothrombin… có thể giúp phát hiện tổn thương gan ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ.
Xem thêm: Da bị ngứa là do gan gặp vấn đề?
TÓM LẠI
✅ Da là “tấm gương” phản chiếu tình trạng gan.
✅ 6 dấu hiệu ngoài da quan trọng cảnh báo bệnh lý gan: vàng da, ngứa không rõ nguyên nhân, nổi mạch máu hình nhện, bầm tím dễ dàng, da khô sạm và lòng bàn tay đỏ.
✅ Phát hiện sớm sẽ giúp can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nặng như xơ gan, ung thư gan.
👉 Nếu bạn đang thấy da mình bất thường, đừng chỉ tìm cách bôi ngoài.
Hãy lắng nghe gan – có thể nó đang thầm thì cầu cứu bạn.
Xem video của bác sĩ Chubby để nằm lòng các dấu hiệu về da của bệnh gan:
THAM KHẢO KHOA HỌC
-
Mayo Clinic. (2023). Liver disease – Symptoms and causes.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/liver-problems/symptoms-causes/syc-20374502
-
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. (2021). Symptoms & Causes of Liver Disease.
https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/symptoms-causes
